Turan Yazgan’ı Anma ve ‘2018 Türk Dünyası Turan Yazgan Büyük Ödülü’ Takdim Töreni

25 Kasım 2018

Türk Dünyası’nın büyük fikir ve dava adamı Prof. Dr. Turan Yazgan’ın sonsuzluğu yürüyüşünün altıncı yıldönümü münasebetiyle İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Daire Başkanlığı işbirliğiyle 24 Kasım 2018 Cumartesi günü saat 14:00’te, İBB Fatih Ali Emiri Kültür Merkezi’nde “Anma Programı ve ‘Türk Dünyası Turan Yazgan Büyük Ödülü’ Takdim Töreni” gerçekleştirdik.

1980 yılında kurduğu Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı aracılığıyla İsmail Gaspıralı’dan sonra Türk Dünyası’nda bugün de devam eden çok büyük eğitim, kültür ve bilimsel çalışmalara imza atan Turan Yazgan’ın ideallerini dostlarıyla, sevenleriyle, sayanlarıyla bir kere daha vurgulayıp geleceğe ışık tutmak için her yıl düzenlediğimiz programımız, bu yıl da Türk Dünyası’nın her bir yöresinden yoğun bir katılımla gerçekleşti.

Davetliler öncelikle Hocamızın hayatından kesitlerin yer aldığı “Fotoğraflarla Turan Yazgan Sergisi”ni gezdiler.

Sunumunu Aybala Polat’ın yaptığı program Türk Büyüklerine ve şehitlerimize saygı duruşu ve İstiklal Marşı’mızın okunmasıyla açıldı. Ardından kürsüye gelen Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Genel Başkanı Közhan Yazgan yaptığı açılış konuşmasında Doğu Türkistan’da insan hakları ihlallerine dikkat çekti. Bir zamanlar Doğu Türkistan Türkiye’de yapılan toplantılar ve basın yayın yoluyla durmadan gündeme getirilirken, bugün son derece bir duyarsızlık sergilendiğini belirten Yazgan, Çin tarafından uygulanan baskı ve zulümleri her türlü yolla dünya kamuoyuna taşıyıp, kardeşlerimiz sahip çıkmamız gerektiğini söyledi. Hiçbir zaman “Doğu Türkistan’da iş işten geçmiştir.” dememeliyiz; yılmadan, usanmadan çalışmalıyız diyen Yazgan, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı olarak Turan Yazgan’ın, Atatürk’ün çizdiği ve büyük çaba sarf ettikleri Türk Birliği Ülküsü yolunda kararlı bir şekilde yürümeye devam edeceklerini söyledi.

Açılış konuşmalarından sonra Turan Hocamızı fikirleri ve yaptığı faaliyetleriyle bir kere daha gözler önüne seren kısa belgesel gösterimi yapıldı.

Belgesel gösteriminin ardından, Türk Dünyası’nın değişik yörelerinden gelen konuklara söz verildi. Bu bağlamda kürsüye gelen Tataristanlı yazar ve devlet adamı Rinat Muhammediyev, Makedonya Türk Millî Birlik Hareketi Başkanı Erdoğan Saraç, Macar Turan Vakfı Başkanı Andras Biro, Rumeli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Gökçen, Makedonya Vizyon Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fadıl Hoca, Afganistan Reşad Üniversitesi Rektörü Prof. Abdürreşad Raşid ve Öğretmen Okulları Genel Müdürlerimizden Ömer Balıbey; Turan Yazgan’ın Türk milletinin birliği dirliği için yaptığı gayretli ve verimli çalışmalarına vurgu yapan konuşmalar yaptılar.

Programın ilerleyen kısmında, Doğu Türkistan başta olmak üzere “Türk Dünyası’nda İnsan Hakları İhlalleri” ni ele alan panele geçildi. Atatürk Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Erzurum Güneş Vakfı Başkanı Prof. Dr. Alpaslan Ceylan ile Avrasya Türk Dernekleri Federasyonu Başkanı İsmail Cengiz’in konuşmacı oldukları panelde öncelikle söz alan Alpaslan Ceylan, Birleşmiş Milletler’de İnsan Haklarının kabulünden bu yana geçen 70 yılda, dünyada olumlu anlamda birçok gelişmeler yaşanırken, maalesef Türk Dünyası’nın bu konuda görmezden gelindiğini söyledi. Bunun yakın tarihimizde Irak, Kıbrıs, Bulgaristan Azerbaycan gibi birçok yerde Türklerin aleyhine bir çifte standart olarak geliştiğini belirten Ceylan, son aldıkları kararda Terör Örgütü Destekçisine arka Çıkan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Yasin Börü ve kırk arkadaşının insan haklarını koruma yolunda kılını kıpırdatmadığını söyledi.

Daha sonra söz alan ve kendisi de bir Uygur Türkü olan İsmail Cengiz ise; Türk’ün yaşadığı her yerde yoğun bir insan hakları ihlali yaşandığını; bu yoğunluğun bugün Doğu Türkistan, Irak, Suriye ve Kırım’da daha da ağırlaştığına dikkat çekti. Sözlerinin devamında ağırlıklı olarak Doğu Türkistan’daki Uygur Türkleri üzerinde adeta soykırım sınırlarına varan zulümlerin yaşandığını çarpıcı örneklerle bizlere aktaran Cengiz; konunun Birleşmiş Milletler gündemine taşınması sürecinde, maalesef Müslüman kardeşlerimizden destek bulamadıklarını, Türkiye’nin ise konuyu birkaç diplomatik cümleyle geçiştirdiğini söyledi. Cengiz, konuşmasının sonunda sıkıntıya düşen Türk Dünyası’nın umudunun Türkiye’de olduğunu belirterek, Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a Doğu Türkistan’a sahip çıkılması çağrısında bulundu.

Türk Dünyası Turan Yazgan Büyük Ödülü İlham Tohti’ye Verildi

Programın Turan Yazgan Ödülü bölümünde, daha önce Türk Dünyası’na yaptıkları büyük hizmetleri için bu ödüle layık görülen, Mustafa Cemil Kırımoğlu (2013), Andras Biro (2014), Olcas Süleyman(2015), Stefan Topal (2016), Erşat Salihi (2017)nin adları zikredilerek, “2018 Türk Dünyası Turan Yazgan Büyük Ödülü”ne Doğu Türkistanlı insan hakları savunucusu Dr. İlham Tohti’nin layık görüldüğü ilan edildi.

Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Gençlik Kolları Başkanı Funda Kılınçarslan’ın İlham Tohti’nin özgeçmişi ve mücadelesini özetleyen konuşmasından sonra ödül takdimine geçildi. İlham Tohti, Çin yönetimi tarafından hapiste tutulduğu için, ödül, Genel Başkanımız Közhan Yazgan ile 2014 Turan Yazgan Ödülü sahibi Andras Biro tarafından, Tohti adına, on yıllardır İngiltere’de yaşamak zorunda kalan Uygur sanatçı ve dava kadını Rahima Mahmud’a takdim edildi. Ödülü alırken büyük heyecan yaşayan Rahima Mahmud şunları söyledi:

“Bu önemli günde bizleri yalnız bırakmadığınız için sizlere ve bu programı düzenleyen Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’na teşekkür ederim. Rahmetli Turan Yazgan Hoca, bütün Türk Dünyası’nda olduğu gibi, biz Uygur Türkleri için de bir hoca ve bir büyük şahsiyettir. Hem onun hem de yüreği Türk Dünyası için çarpan bütün geçmişlerimize ve sizlere selam olsun. Bu önemli günde biz Uygur Türklerini unutmadığınız ve şu an Çin hapislerinde tutsak olan Prof. İlham Tohti’yi bu önemli ödülle yad ettiğiniz için bütün Uygur Türkleri adına sizlere çok teşekkürler ederim. Bu ödülü keşke kendisi alabilse.. ama yine de onun ve öz vatanında esir tutulan bir milyondan fazla Uygurların ruhları ve gönülleri şu an bizimle. Bu mukaddes görevi yerine getirmenin şerefini ömür boyu kalbimde taşıyacağım. Yaşasın bağımsız Doğu Türkistan!.. Yaşasın Türk milleti!.. Yaşasın Turan!”

Program, Doğu Türkistanlı sanatçı Rahima Mahmut ile Uludağ Üniversitesi Konservatuarı Öğretim Üyesi Dr. Erdem Özdemir’in; Esat Kabaklı’nın “Ol Deyince Olduran’nın Doksan Dokuz Adı İle”, Abdürahim Ötkür’ün “Dedim-Dedi” ve Ahmed Cevad’ın “Çırpınırdı Karadeniz” gibi daha birçok Türk Dünyası ezgisiyle yüreklerimizi dağlayıp coşturdukları muhteşem konserle sona erdi.