Gaspırali İsmail ve Turan Yazgan

15 Ekim 2014

Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsümüzde 18 Ekim 2014 Cumartesi günü Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölüm Başkanı Prof. Dr. İsmail Yakıt, “Gaspıralı İsmail ve Turan Yazgan” başlıklı bir konferans verdi.

Konferansın açılış konuşmasını yapan Gaspıralı’nın torunu Gülnara Yusufkızı, Bu yılı UNESKO’nun “Gaspıralı Yılı” ilan etmesi bağlamında Türkiye’de yapılan bir dizi etkinliğe katılmak için Kırım’dan geldiklerini belirterek bundan ve bugün bu kürsüde bulunmaktan son derece memmun olduğunu belirtti. Gaspıralı’nın 1883’te yayımlamaya başladığı Tercüman Gazetesi vasıtasıyla Türk Dünyasını lisan-ı umumi ile birleştirdiğini belirten Yusufkızı, 1905’lere gelindiği zaman bu Tercüman Gazetesi’nin fikri doğrultusunda 35’den fazla gazete ve dergi yayımlanmakta olduğunu ifade etti. Gaspıralı; ideallerini “Bir fikri yazarken kaleminizi 103 kuruşluk mürekkebe değil yürek kanınıza batırınız, ancak bu şekilde fikriniz hedefine ulaşır.” diyerek yaymıştır ve bunda da başarılı olmuştur diyen Yusufkızı, Turan Hocamız da bu izden gitmiştir, biz de bu izi takip edeceğiz dedi.

Konferansında öncelikle İsmail Gaspıralı ardından da Turan Yazgan Hocamızın hayat hikayelerini, fikirlerini ve faaliyetlerini etraflı bir şekilde ele alan İsmail Yakıt; Gaspıralı ve Turan Yazgan’ın ortak yönlerini;

“Her ikisi de Türkçüdür, Turancıdır; Turancılık fikirleri, hissi ve hayalî değil, rasyonel temellere oturur.
Her ikisi de “Dilde, fikirde, işte birlik” ilkesini savunur. Yazgan, Gaspıralı’nın yolundan gider.
Her ikisinde de Türk Dünyası’nın birliği, dil ve alfabe birliğinden geçer.
Her ikisinde de eğitim en temel yoldur. Batı’nın ilim ve teknolojisini Türk Dünyası’na transfer etmelidir.
Her ikisinde de Türk Dünyası kendi bilim ve teknolojisini kurmalı ve geliştirmelidir.
Her ikisinde de Türk Dünyası’nın kaynakları Türklerin olmalıdır.
Her ikisinde de bağımsızlık ve vatan sevgisi esastır.

Gaspıralı dünya olaylarına gazetecilik ve siyaset gözüyle bakarken, Yazgan da kültürel ve akademik boyutlarıyla olaya yaklaşmış ve değerlendirmiştir

Daha pek çok noktada benzerlikleri tespit edilebilir; çünkü bunlar aynı gayenin aynı hedefin insanlarıdır.” ifadeleriyle özetleyerek, Gaspıralı ve Yazgan’ın yolundan yürümenin önemine işaret etti.

Dinleyicilerin soru ve katkılarıyla genişleyen konferansın sonunda, Genel Başkanımız Közhan Yazgan, Kırımlı konuğumuz, Gaspıralı’nın torunu Gülnara Yusufkızı Seitvani’ye bir “bozkurt heykeli” hediye etti.