İLHAM TOHTİ’NİN HAYATI VE DOĞU TÜRKİSTAN DAVASINDAKİ YERİ

27 Ocak 2025

Fotoğralar: M. Kemal Sallı

Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsüsü 2024-2025 dönemi etkinliklerimize, 25 Ocak 2025 Cumartesi günü 13.00’te, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Konferans Salonunda, İsa Yusuf Alptekin Vakfı, Uygur Akademisi ve İlham Tohti İnisiyatifi birlikteliğiyle düzenlediğimiz “ İlham Tohti’nin Hayatı ve Doğu Türkistan Davasındaki Yeri” başlıklı panelimizle devam ettik.

Türk Dünyası’nın önemli bir parçası olan, fakat Çin zulmü altında büyük acılar çeken Doğu Türkistan Türklerinin Çin Anayasası’ndan (Sincan Uygur Özerk Bölgesi) kaynaklanan hakları konusunda halkını uyardığı aydınlattığı için yıllarca büyük baskılara uğrayan ve sonunda 2014’te müebbet hapse mahkûm edilen Doç. Dr. İlham Tohti’ye özgürlük için farkındalık oluşturmak amacıyla düzenlediğimiz program saygı duruşu, Türkiye ve Doğu Türkistan istiklal marşlarının okunmasıyla başladı.

Program başında paneli düzenleyen kuruluşlarımızdan Uygur Akademisi Vakfı adına Başkan Abdulhamit Karahan, İsa Yusuf Alptekin Vakfı adına Başkan Cahit Dak ve Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı adına Genel Müdür Saadet Pınar Yıldırım İlham Tohti ve Doğu Türkistan davasının önemini vurgulayan açılış konuşmaları yaptılar. Devamında “İlham Tohti Belgeseli” gösterimi yapıldı.

Programın panel bölümünde İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü müdür Yardımcısı Prof. Dr. Ömer Kul’un oturum başkanlığında; Ege Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alimcan İnayet, İ. Ü. Öğretim üyeleri Prof. Dr. Mualla Uydu Yücel, Doç. Dr. Raile Kaşgarlı ve İlham Tohti İnisiyatifi Başkanı Enver Can İlham Tohti’nin hayatı ve Doğu Türkistan Türklerinin haklarıyla ilgili özverili ve akılcı şavaşımı konusunu belgeleri ve tanıklıklarıyla değişik açılardan ele aldılar. Sonuç olarak uluslararası kamuoyu ve özellikle Çin hükûmetine uyarıp çağrı yaparak binlerce yıllık devlet geleneğine sahip Doğu Türkistan Türklerinin kimlik ve anayasal ve özerk bölge haklarını savunduğu için insan hakları ve Çin Anayasası’na aykırı olarak ömür boyu hapse çarptırılan İlham Tohti’ye özgürlük istediler. Bunun yanı sıra uluslararası akademik toplumu İlham Tohti’yi Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermeyi davet ettiler.

Panelden sonra İlham Tohti İnisiyatifi Başkanı Enver Can; merhum Doç. Dr. Ferhat Kurban Tanrıdağlı adına eşi Gülzade Tanrıdağlı’ya, Prof. Dr. Mualla Uydu Yücel, Prof. Dr. Ömer Kul, Doç. Dr. Raile Kaşgarlı, Prof. Dr. Alimcan İnayet, Doç. Dr. Tekin Tuncer Dr. Şevket Nasır, Saadet Pınar Yıldırım ve Cahit Dak’a İlham Tohti İnisiyatifi’nin teşekkür plaketlerini sundu.

Proğram sonunda İlham Tohti İnisiyatifi tarafından katılımcılara Doğu Türkistan plavı ikramı yapıldı.